عاشقانههای عیان و عارفانههای نهان در شعر حافظ خوشخوان
نویسنده
چکیده مقاله:
حافظ تلفیق کننده عشق و عرفان در شعرفارسی است. دو مقولهای که سخن گفتن درباره هر یک از آنها به تنهایی، افزودهای بر مکررات است؛ زیرا هم عشق و هم عرفان در شعر شاعران دیگر به فراوانی آمده و درباره هر دو، سخن به نهایت رسیده است. اما در تلفیق این دو پدیده روح انسانی در شعر و به ویژه در شعر حافظ نه تنها بر بیرنگی تکرار نمیافزاید بلکه هر دو را بیش از پیش رنگآمیزی و نگارگری میکند. در میان غزلهای نقاشی شده حافظ پارهای عاشقانه، بسیاری عارفانه و تعداد فراوانی نیز عاشقانه- عارفانه هستند که البته تفکیک یا جدا کردن آنها، کاری آسان نمینماید. در این مقاله در حد امکان از غزلهای عاشقانه و غزلهای عارفانه حافظ و تعداد آنها یاد شده است؛ اما این نظر قطعی نیست و چه بسا که هر دو نوع غزل جای بیشتر یا کمتری را در دیوان حافظ برای خود اشغال کرده باشند.
منابع مشابه
زمان در شعر حافظ
یکی از جنبههای فلسفی شعر حافظ، شیوه استفاده او از مقولههای مختلف زمان و تصرف شاعرانه وی در آن است. از منظر فلسفه هنر، شعر از جمله هنرهایی است که در زمان، اجرا (خوانده) میشود و اجرای آن به گونه ای است که زمان حال در آن محور قرار میگیرد. با توجه به اینکه در شعر دو افق گذشته و حال با یکدیگر تلاقی پیدا میکنند، بر اثر آن، نوعی زمان به وجود میآید که میتوان آن را زمانِ جهانِ متن یا زمان دراماتیک ...
متن کاملخرقهسوزی در شعر حافظ
«خرقهپوشی» از جمله آیینها و رسوم رایج تصوف است که گاه آدابی دیگر همچون «خرقه انداختن» یا «تخریق خرقه»، «خرقه از سر بهدرآوردن» و «خرقه از سر برکشیدن» را به همراه داشته است؛ «تخریق خرقه» بیشتر به هنگام وجد بهویژه در مراسم سماع صوفیانه رخ میداده است؛ «خرقه از سر بهدرآوردن» گاه از سر وجد بوده است و گاه برای زدودن کدورت میان دو صوفی، و «خرقه از سر برکشیدن» برای تنبیه صوفی خاطی در خانقاهها ر...
متن کاملاسلوب خطاب و بیان در شعر حافظ
بررسی و تحلیل اسلوب خطاب در هر متنی، موضوعی جدید و شایستة پژوهش است. مقصود از اسلوب خطاب، شیوهها و شگردهایی است که گوینده/راوی مخاطبان و شخصیتهای متن را از طریق آنها مورد خطاب قرار میدهد و با آنها گفتگو میکند. خطاب در اینجا اعمّ از خطاب مستقیم و رودرروی با مخاطب است، بلکه هر نوع شیوة رویآوری به شخصیتها و مخاطبان درونمتنی و برونمتنی را در بر میگیرد. این پژوهش، شیوهها و شگردهای خطاب را ...
متن کاملجلوههای خردستیزی در شعر حافظ
چکیده در مقایسة محتوایی آثار مهم ادبیات عرفانی ایران و نیز تمام آثاری که صبغة عرفانی دارند، موضوعات مشترک فراوانی به چشم میخورد که بحث تقابل عقل و عشق یکی از آنهاست و میتوان از آن به رویارویی فلسفه و عرفان نیز تعبیر کرد. در این منازعه بخش قابل توجهی از غوغای کارزار عقل و عشق شاعران متوسطی هستند که تنها با سلاح تقلید و تکرار اندیشههای خردستیز در میدان ظاهر شدهاند و نه از روی باورهای برخاسته...
متن کاملهمسانیهای شعر حافظ و مرزباننامه
شمسالدین محمد حافظ شیرازی شاعر قرن هشتم هجری و یکی از ارکان اصلی شعر و غزل فارسی به شمار میرود. حافظ از شاعرانی است که در سرودن اشعار خود به بسیاری از آثار نظم و نثر پیش از خود نظر داشته است و در لفظ و محتوا از آنها بسیار بهره برده است. یکی از کتابهایی که از وجوه مختلف لفظی و معنایی شباهت فراوانی با اشعار حافظ دارد، «مرزباننامه» سعدالدین وراوینی...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 2 شماره 7
صفحات 1- 12
تاریخ انتشار 2010-11-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023